Eser Nedir

1-)ESER



İz, belirti, bir şeyden arta kalan, bakiyye. Hz. Peygamber'in mübarek emanetlerine de eser denilir. Çoğulu asar'dır. Hadis ve haberle eş manada kullanılan bu terim, ıstılahta Hz. Peygamber, sahabe ve tabiuna ait söz, fiil ve takrirler demektir (Abdühayy el-Leknevi, Zaferü'l-Emanı, 4-5).

Nitekim Nevevi; 'haber ister merfu, ister mevkuf, ister maktu' olsun hadisçiler nazarında hepsi de eserdir' (T. Koçyiğit, Hadis Istılahları, 101) demek suretiyle mezkur tarifi benimser. Yine bu anlayışa göre "hadisi rivayet ettim" manasında "esertü'l-hadise" ifadesinin kullanıldığı ve hatta esere nisbetle kendilerine "esefi" de denildiği kaynaklarda yer alır (Suyuti, Tedrib, 4).

Ancak, İbn Hacer gibi bazı muhaddislerin, eser tabirinden hadisin mevkuf veya maktuunu kastetmeleri (T. Koçyiğit, Hadis Istılahları, 101) Horasan fakihlerinin ise 'mevkuf'a eser, 'merfu'a haber demeleri, (Suyuti, Tedrib, 4) eser teriminin değerlendirilmesinde bu tür özel manaları da göz önünde bulundurma gereğini ortaya koymaktadır. Son zamanlardaki ilmi yayınlarda eser, mevkuf ve maktu' haberler için özellikle kullanılmakta, merfu'at da "hadis terimi ile değerlendirilmektedir (Ayrıca bk. HADİS). Felsefede asar, 'müessir'den yani Allah'tan sudur eden tesirlere denilmektedir.

Muhaddisler, merfu ve mevkuf hadislere eser adını verirler. Hafız Tahavi'nin bu konu ile ilgili kitabının adı, ''Şerhu Meani'l-Âsari'l Muhtelifeti'l-Me'sure" dir. Taberi, ''Tehnibu'l-Asar'' adıyla bir kitab yazmıştır. Hz. Peygamber'den gelen dualara da ''el-edviye-tü'l-me'sure" denilmiştir.

Horasanlı fukaha ve muhaddisler ise, hadis kelimesini merfu olanlara isim; eser kelimesini de sahabe ve tabiine isim yapmışlardır. Bunlar mevkuf hadise eser demişlerdir.

Muhaddis, esere nispetle "esefi" ismini alır, "Esertü'l-hadise" cümlesi, onu rivayet ettim anlamındadır. Tarihle meşgul olana "ahbafi" denilmiştir. Ehl-i eser: Burada eser, hadis ve ashab-tabiun fetvaları anlamındadır (Şahveliyyulah, Huccetullah, I, 12). Tarihte ehl-i re'y-ehl-i eser ihtilafı tabiun zamanında ortaya çıkmıştır. Ehli eser, re'y ve kıyası zayıf saymış, zorunlu kalmadıkça fetva vermemişlerdir. Yine ehl-i eser, farazi olaylara farazi fetvalar vermemişlerdir. Onlar sadece hadis toplama ve yazma işine ağırlık vermişlerdir. Zahiriyye mezhebi aşırı eserci bir mezhep kabul edilir. Çünkü kıyası, sahabe ve tabiun fetvalarını delil olarak kabul etmezler.

"Allah'ın rahmetinin izlerine bir bak..." (er-Rum, 30/50) ayetindeki gibi, yüce Allah'ın alemdeki bütün eserlerine asar denilir.

İsmail Lütfi ÇAKAN

2-)Müslüman olmak ve Allahü tealanın varlığını, bir olduğunu, kudretini, sıfatlarını anlamak için, kimseyi taklide ihtiyaç yoktur. Fen bilgilerini iyi öğrenen aklı başında bir kimse, yalnız düşünmekle O'nun var olduğunu anlar. Îmana kavuşur. Eseri görerek müessirin yani eseri yapanın varlığını anlamamak akılsızlık olur. (Muhammed Hadimi)

2. Haber, hadis-i şerif, Eshab-ı kiram ve tabiine ait iş, söz ve takrirler yani görüp de mani olmadıkları hususlar.

Emr-i Ma'ruf hakkındaki eserlere gelince: Ebu Derda buyurdu ki: "Ya ma'ruf (iyilik) ile emreder, münkerden yani kötülüklerden nehy eder, sakındırırsınız veya Allahü teala size büyüklerinizi saymayan, küçüklerinize acımayan zalim idarecileri musallat eder. İyileriniz ona beddua ederler, ama duaları kabul olunmaz. İstigfar edersiniz bağışlanmazsınız." (Taşköprüzade)

3-)Emek sonucu ortaya konan ürün, yapıt
Örnek:Boğaziçi doğrudan doğruya Türklerin eseridir. Y. K. Beyatlı

4-)Yayın, kitap, yapıt
Örnek:Bütün özlediğim eserlerle bir kütüphane yapabilsem artık yapılacak bir iş kalmayacak. H. Z. Uşaklıgil

5-)İz, işaret, im.

6-)Soyut kavramlarda belirti
Örnek:Sarı sakalları uzamış, bu yanık yüzde, en küçük bir pişmanlık eseri yoktu. H. Taner

7-)Bk. etki

8-)Yapıt.

9-)1. nişan, alamet, iz. 2. etki, tesir. 3. yok olmuş bir nesneden kalma parça. 4. bir kişinin ortaya koyduğu mahsul, telif. 5. hadis, hadis ilmi. 6. imal, icat.

10-)T. Soğuk.

11-)T. Sert esen rüzgar.

12-)Ar. Yapıt.

13-)Belirti, iz.

14-)Yapı, birinin meydana getirdiği şey.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?